fries scheepvaart museum
Header Brege nei frijheid

Brêge nei Frijheid

In het kader van Brêge nei Frijheid zet het museum de Harinxmabrug over de Stadsgracht in Sneek in het licht. De brug heeft in het kader van Brêge nei frijheid een sterk symbolische betekenis. Het was voor de Sneker verzetsmensen Jan Lever en Piet Faber in de nacht van 16 november 1943 hun directe weg naar de vrijheid toen ze wisten te ontsnappen aan de razzia op het Kleinzand. Doordat zij via de brug de overzijde van de gracht konden bereiken, konden ze uit Sneek wegvluchten. Voor Rozet IJzerman gold dit niet. Zij werd gevangen genomen en stierf een half jaar later in gevangenschap in concentratiekamp Auschwitz.


Het verhaal van de familie Lever (in de oorlog woonachtig aan het Kleinzand 18) staat symbool voor veel Friese verzetsfamilies en ook het verhaal van Rozet staat niet op zichzelf. Maar middels de theatervoorstelling 'Door het donker' en Brêge nei Frijheid willen we dit bijzondere Sneker verhaal doorvertellen en zichtbaar maken in de stad. Voor Snekers en voor Friezen. Oorlogsverhalen als deze zijn tenslotte heel dichtbij.

De verzetsgroep Lever

De verzetsgroep Lever

De familie Lever verspreidde illegale bladen zoals Vrij Nederland en Trouw, en had vaak Joodse mensen in huis die wachtten op een definitief onderduikadres. Na de inval werden vader Hendrik en onderduikster Rosa (Rozet) IJzerman afgevoerd naar Duitsland, beide stierven in een concentratiekamp. Zoon Jan sloot zich na zijn ontsnapping aan bij de Knokploeg Groningen en kwam om het leven bij een verzetsactie. De andere zoon, Hendrik jr. was al eerder ondergedoken in Lions maar werd gearresteerd en eindigde voor het vuurpeloton in Vught. Meta Lever werd na een dagenlang verhoor in de Blokhuispoort weer vrijgelaten. Zij en haar moeder bleven na de oorlog alleen achter.

Theatervoorstelling Door het donker

Theatervoorstelling Door het donker

'Door het donker' gaat over de gebeurtenissen rondom de Sneker verzetsfamilie Lever. Het stuk blikt terug op de oorlogsjaren van actief verzet vanuit het geloof en werpt de vraag op: waar vind je de waarheid?

 

De cast
Rozet IJzerman/ Annie - Mayra Marijt
Lilian Bromet/ Nellie - Marieke Flapper
Meta Lever - Lisa Tuinier
Moeder Lever - Grietje Roskam
Vader Lever - Freerk Bokma
Meneer Leeman - Theo Jager
Mevrouw Leeman - Ditty Weerts
De buitenstaander/ bezetter/ Jan Lever - Chris Marijt

 

Mede mogelijk gemaakt door
Door het donker wordt mede mogelijk gemaakt door bijdragen van onder andere Stichting Sneek 80 jaar vrijGemeente Súdwest Fryslân, Vfonds, Cultuurfonds, Greyd! concept-ontwerp, Vereniging Ondernemend Sneek, JV Multimedia en vele anderen.

Speciale dank voor
Met heel veel dank aan Meta Lever en haar kinderen en kleinkinderen, die ons toestemming gaven een voorstelling te maken en te spelen over hun oorlogsverhaal. Ook heel veel dank aan de spelers, betrokkenen en alle anderen die zich vrijwillig inzetten voor 'Door het donker' (reprise).