Op 15 april 1945 werd Sneek bevrijd. Dit jaar is dat 80 jaar geleden. Daarom worden er van van begin april tot en met 5 mei 2025 tal van herdenkingsactiviteiten georganiseerd. Die activiteiten zijn niet alleen gericht op herdenken en feestvieren, maar óók op leren van het verleden en op vooruitzien.
Actueel programma in het museum
Achter deze deur - ’vrijheid verbeeld door Sneker scholieren’
Samen met alle Sneker vo scholen Aeres VMBO Sneek, CSG Bogerman, RSG Magister Alvinus en Perspectief 10-14 is het programma rondom 'Achter deze deur' ontwikkeld. Er is vakoverstijgend lesmateriaal ontwikkeld met de afdeling educatie van het museum, er zijn stadswandelingen speciaal op kinderen afgestemd, een expositie 'Achter deze deur - 80 jaar vrijheid verbeeld door Sneker scholieren’ samengesteld en er worden in het museum jongerenvoorstellingen over het thema 80 jaar vrijheid gespeeld.
Tentoonstelling
In hun uitwerking verbeelden de jongeren wat er zich achter gesloten deuren kan afspelen. Er worden daarbij parallellen getrokken tussen toen en nu. Daarnaast zijn bijzondere bevrijdingsbeelden te zien, originele objecten uit de oorlog tentoongesteld en hebben leerlingen 3D objecten ontworpen die op allerlei creatieve manieren vrijheid toen en nu uitbeelden. Deze unieke tentoonstelling is in het Fries Scheepvaart Museum te zien t/m 4 mei.
Theatervoorstelling 'Achter deze deur'
De tentoonstelling is gebaseerd op het toneelstuk ‘Achter deze deur’, in opdracht van het museum geschreven door Maaike Bergsma. Het stuk wordt gespeeld door jongeren van het Sneker voortgezet onderwijs en zal tussen 13 en 16 april maar liefst tien keer vertoond worden voor docenten en ruim 900 leerlingen de vier vo scholen. In de voorstelling volgen we de bewoners van het huis aan Kleinzand 18 op de avond van de inval van de Sicherheitsdienst in de nacht van 16 november 1943. In het theaterstuk wordt geschakeld tussen het verleden en het heden, waarmee het raakt aan de belevingswereld van jongeren.
Stadswandeling voor scholieren
Een museumdocent neemt de leerlingen in deze periode mee langs de sporen van oorlog en verzet in de binnenstad van Sneek. De looproute begint in het pand aan Kleinzand 18, nu onderdeel van het museumgebouw, en duurt een uur.
25 april t/m 4 mei: theatervoorstelling Door het donker
Op de plek waar het meer dan 80 jaar geleden gebeurde, aan het Kleinzand 18, stappen we in de huiskamer van de verzetsfamilie Lever en de Joodse onderduikers. We volgen hun indringende levens tijdens de tweede wereldoorlog en de dramatische vlucht voor de Sicherheitsdienst in de nacht van 16 november 1943, door het donker…
Van 25 april tot en met 4 mei 2025 is in het Fries Scheepvaart Museum 'Door het donker' (reprise) te zien, een indringend toneelstuk over de verzetsgroep Lever. De familie Lever, die de kern van de verzetsgroep vormde, woonde in de Tweede Wereldoorlog in één van de panden waar nu het Fries Scheepvaart Museum is gevestigd. De acht amateuracteurs spelen en zingen op ingetogen wijze vader, moeder, zoon en dochter Lever, meneer en mevrouw Leeman en twee Joodse vrouwelijke onderduikers.
Lezing 2 mei: Vrouwen van het Friese verzet
In de Tweede Wereldoorlog speelden tientallen vrouwen als koerierster, pilotenhelper, chauffeur, spion of anderszins een rol in het Friese verzet. In de traditionele verzetsliteratuur blijft het beeld vaak beperkt tot dat van de koerierster. Uit het boek van Hessel de Walle ‘Vrouwen van het Friese verzet' blijkt dat hun rol veel verder ging. Hij vertelt hierover in ons museum op 2 mei.
De lezing door Hessel de Walle is gratis toegankelijk voor iedereen die geïnteresseerd is, van scholier tot pensionado en ieder ander. Einde circa 16.00 uur met gelegenheid voor napraten met een hapje en een drankje. De lezing wordt georganiseerd door Zonta Friesland in samenwerking met het Fries Scheepvaart Museum en Stichting Sneek 80 jaar vrij. De lezing is op vrijdagmiddag 2 mei en start om 14.30 uur. Inloop vanaf 14.00 uur. De toegang is gratis. Wel geldt vol is vol, dus aanmelden bij Zonta Friesland is verplicht en kan via onderstaande link.
Lezing 14 mei over Harlinger hakkebord door Jan de Vries
De collectie van het Eesti Kunstimuuseum SA (KuMu) te Tallinn in Estland bevat drie ongedateerde houten objecten afkomstig van Nederlandse schepen die vermoedelijk zijn vergaan op de Oostzee of de Finse Golf. Op zoek naar informatie over deze stukken nam het museum in 2024 contact met ons op. Jan de Vries, die op dat moment in het kader van zijn studie geschiedenis aan de universiteit van Groningen verbonden was aan ons museum, deed onderzoek. Hij ontdekte dat één van de voorwerpen, een hakkebord, een link heeft met Harlingen. Jan zal tijdens deze lezing dieper ingaan op de 'onbekende' objecten en zijn ontdekkingen prijs geven.
De lezing is op woensdagavond 14 mei en start om 19.30 uur. Inloop vanaf 19.00 uur. De toegang is (inclusief kopje koffie of thee) € 7,50 per persoon. Museumkaarthouders en leden van het museum kunnen gratis naar binnen. Wel geldt vol is vol, dus aanmelden is verplicht per e-mail via balie@friesscheepvaartmuseum.nl
Foto: met dank aan het Art Museum Estonia (Eesti Kunstimuuseum)