Actueel

Extra lezing 2 maart: De vergeten watersnoodramp van 1825

Op zondag 2 maart vertelt Alice Booij over een watersnoodramp die, in februari, 200 jaar geleden plaatsvond. Tijdens een stormvloed, waarbij hoogten van rond de drie meter boven normaal werden genoteerd, braken in 1825 de dijken door. Het zoute zeewater stroomde over een groot gedeelte van Friesland. De overstroming had een lange en dramatische nawerking. Er braken ziekten uit, oogsten mislukten en grote delen landbouwgrond waren bedorven. Inwoners die de vloed overleefden, stierven in de jaren daarna alsnog in groten getale. Het kerkhof rond de kerk werd al gauw te klein en Sneek moest als gevolg van deze ‘ramp na de ramp’ het kerkhof rond de Martinikerk sluiten en richtte in allerijl buiten de stad een nieuwe begraafplaats in.

Over Alice Booij

Alice Booij was werkzaam in de journalistiek en als medewerker communicatie. Alice Booij is dé vraagbaak voor Sneek als het gaat om de geschiedenis van de stad. Bijvoorbeeld in de coronatijd was Alice voor veel Snekers een lichtpuntje in de week. Elke zondagmorgen publiceert ze een mooi historisch verhaal over Sneek, dat door vele Snekers gelezen en zeer gewaardeerd wordt. In 2024 werd ze benoemd tot Waterpoorter. Haar benoeming is gebaseerd op onder andere haar vrijwillige bezigheden voor het Fries Scheepvaart Museum. Ze schrijft voor ons museum teksten over verschillende tentoonstellingen, uitgaves, foto's en oude films.

De lezing start om 14.00 uur (inloop vanaf 13.30 uur). De toegang is (inclusief kopje koffie of thee) € 7,50 per persoon. Museumkaarthouders en leden van het museum kunnen gratis naar binnen. Wel geldt vol is vol, dus aanmelden is verplicht per e-mail via balie@friesscheepvaartmuseum.nl

Aanmelden

9 maart: Antiekspreekuur

Een familie-erfstuk of een toevallige rommelmarktvondst, bijna iedereen heeft wel iets in huis waarvan je je afvraagt: "Wat is het eigenlijk? En wat zou het waard zijn?" Op zondagmiddag 9 maart organiseert het Fries Scheepvaart Museum in samenwerking met taxateurs Machiel Dijkstra, Haije Dijkstra en Jan Potijk een antiekspreekuur. De spreekuren zijn tussen 12.30 en 14.30 uur en van 15.00 tot 17.00 uur.

Vooraf aanmelden voor de taxatie is verplicht, en kan via balie@friesscheepvaartmuseum.nl of 0515-414057. Je krijgt daarna een tijdslot toegewezen waarop je item (1 per persoon) getaxeerd zullen worden. Voor alleen de taxatie betaal je € 5,50 per persoon (inclusief een kopje koffie of thee). Wil je ook het museum bezoeken dan is het € 11,- per persoon. Betalen kan op de dag zelf bij onze kassa. Museumkaarthouders en leden van de Vereniging Fries Scheepvaart Museum krijgen gratis toegang.

Aanmelden voor antiekspreekuur

De derde Sneker pubquiz!

Op donderdagavond 13 maart is de derde editie van de Sneker pubquiz, met dit keer veel vragen over de bedrijvigheid in de stad. Schrijfster en theatermaakster Nynke de Jong, ‘quizkoningin’ van het tv-programma Beat the Champions, zal in een aantal rondes ieders kennis van Sneek in het algemeen en Sneker bedrijven in het bijzonder gaan testen. Een deskundige jury, met onder andere succesvol ondernemer en lid van Taskforce Vitale Winkelkernen Egon Diekstra, leidt deze avond in goede banen. Dus maak een groep collega’s, vrienden, buren, familie of clubgenoten en meld je snel aan! Een team telt maximaal vijf quizzers.

Praktische informatie

Kaarten voor de Sneker pubquiz kosten € 40,- per team. Meld je snel aan want vol is vol. Er kunnen 15 teams van maximaal 5 personen meedoen. De inloop is vanaf 19.00 uur en om 19.30 uur start de quiz. Tip: bedenk vooraf een goede teamnaam!

Aanmelden team pubquiz

Lezing 16 maart: Bioscopengeschiedenis van Friesland met de familie Miedema in de hoofdrol

De familie Miedema loopt als een rode draad door de bioscoopgeschiedenis van het Noorden in het algemeen, en die van Sneek in het bijzonder. Toen de film nog maar pas was uitgevonden reisde Swier Miedema al met een filmprojector door het land, om het nieuwe mirakel van de bewegende beelden overal te tonen. Hij liet in 1915 een bioscoop bouwen in Meppel en breidde, met zijn zoons Johan en Jacob, de NV Algemene Nederlandse Bioscoop Onderneming fors uit, met overal bioscopen, waaronder die bij de Waag in Sneek en Amicitia. Ook in Leeuwarden en Heerenveen waren er filmvertoningen - ook van films, kleine documentaires eigenlijk, die de Miedema's zelf maakten of lieten maken. Vooral de doortastende Johan Miedema liet van zich spreken, hij was jarenlang lid van het bestuur van de Nederlandse Bioscoopbond.

Van het imperium bleef in de laatste jaren van de vorige eeuw enkel het theater in Sneek (nu Cine Sneek) over, met Johan Miedema, kleinzoon van Swier, aan het hoofd. Met diens tragische dood kwam er een eind aan bijna een eeuw bioscoopgeschiedenis.

Over Asing Walthaus

Asing Walthaus is columnist en journalist van de Leeuwarder Courant, met een grote interesse in film en filmgeschiedenis.

De lezing is op zondag 16 maart en start om 14.00 uur. Inloop vanaf 13.30 uur. De toegang is (inclusief kopje koffie of thee) € 7,50 per persoon. Museumkaarthouders en leden van het museum kunnen gratis naar binnen. Wel geldt vol is vol, dus aanmelden is verplicht per e-mail via balie@friesscheepvaartmuseum.nl

Aanmelden

20 maart: Wereldverteldag

Wereldverteldag begon in Zweden in 1992 als 'Alla berättares dag', wat 'Alle verhalenvertellersdag' betekent. Sindsdien is het over de hele wereld verspreid en dient het als een wereldwijde viering van de kunst van het mondeling verhalen vertellen. Het thema voor dit jaar is ‘Diepe Wateren’.

In Fryslân vertelt het vertelcollectief ‘Vertellers in Fryslân’ (V.i.F) elk jaar op Wereldverteldag ook verhalen. Vaak doen ze dit op scholen, maar dit jaar vertellen ze op 20 maart verhalen in het Fries Scheepvaart Museum. De verhalen gaan over de Vergeten Watersnood van 1825. Zes vertellers met verhalen die zich 200 jaar geleden afspeelden toen 2/3 van Fryslân onder water liep.

De Watersnoodramp van 1825
In de nacht van 4 op 5 februari 1825 valt springtij samen met een noordwesterstorm. De herfst ervoor was ook al uitzonderijk nat geweest, met extreem hoge waterstanden in de rivieren die uitkomen in de Zuiderzee. De dijken zijn verzadigd en bovendien zijn ze slecht onderhouden. In de Franse tijd (1795-1813) was er weinig aan gebeurd en ook daarna liet het beheer te wensen over. Tijdens de ziedende storm breken de dijken op 65 plekken door. Het geweld van het water sleurt mensen, dieren, bomen en complete boerderijen mee. De stormvloed veroorzaakt grote schade langs de Nederlandse, Duitse en Deense Waddenkusten en met name de oostelijke kust van de Zuiderzee.

Veel slachtoffers
Ook de dijken bij Lemmer, Workum en Hindeloopen breken. Het water stijgt op sommige plekken razendsnel naar zo’n drie meter boven het normale peil. De kop van Overijssel, zuidelijk Friesland en zuidwest-Drenthe overstromen. In Nederland verdrinken 397 mensen, de meeste in de provincie Overijssel 305 en 17 in Friesland. In alle landen samen eist de ramp achthonderd slachtoffers. Honderden boeren raken hun veestapel kwijt. Ook na de catastrofe sterven er nog veel mensen. Ziektes door rottende planten, ontbindende dieren, armoede en vochtige huizen eisen veel slachtoffers. Bovendien zijn veel landbouwgronden nog jaren onbruikbaar door het zoute water.

Verhalen
De verhalen die op 20 maart in het Fries Scheepvaart Museum worden verteld spelen op verschillende plaatsen in Fryslân. Het zijn: De ontsnapping uit boerderij Reaskourre in het Heidenskip; Het dagboek van Lieuwe Jans de Jong uit Poppenhuizen, Het Mirakel van Munnekeburen, De redder van Vierhuis en tot slot over ir. Lely; een dijk van een kerel! Ze worden afwisselend in het Fries of in het Nederlands verteld en worden op ‘nieuwsgierige’ wijze aan elkaar gepraat.

De Verhalenavond is op donderdagavond 20 maart en start om 19.30 uur. Inloop vanaf 19.00 uur. De toegang is (inclusief kopje koffie of thee) € 7,50 per persoon. Museumkaarthouders en leden van het museum kunnen gratis naar binnen. Wel geldt vol is vol, dus aanmelden is verplicht per e-mail via balie@friesscheepvaartmuseum.nl

Aanmelden voor wereldverteldag

Lezing 2 april: Watersport in Sneek rond de bevrijding

De Sneker zeilverenigingen slaagden er tijdens de Tweede Wereldoorlog in om de vermaarde Sneekweek toch nog drie keer te organiseren. Het Sneekermeer had grote aantrekkingskracht: ook Abe Lenstra liet zich er zien (foto). De stad was 80 jaar geleden pas enkele weken bevrijd toen de Sneekweek alweer gehouden werd. In de zomer van 1945 werden ook de Canadese bevrijders uitgedaagd om aan zeilwedstrijden mee te doen! Hoe watersportend Sneek de oorlog doorkwam en de vrijheid vierde? Daarover vertellen Gerlof van der Werf en Peter van der Meeren op 2 april in ons museum.

Door Gerlof van der Werf en Peter van der Meeren

Gerlof van der Werf (Sneek, 1952) zet zich al een halve eeuw in voor de nationale zeilsport in het algemeen en die in Sneek in het bijzonder. ‘Mister Sneekweek’ werd daarvoor meermaals (koninklijk) onderscheiden. Gerlof kent de Sneker watersport op zijn duimpje.

Peter van der Meeren (Sneek, 1961) is sportjournalist bij de Leeuwarder Courant. Hij schreef boeken over onder andere de Sneekweek en de bekende ‘voetbalrazzia’ in 1944 te Sneek, waarbij ook befaamde zeilers uit de Waterpoortstad waren betrokken.

De lezing is op woensdagavond 2 april en start om 19.30 uur. Inloop vanaf 19.00 uur. De toegang is (inclusief kopje koffie of thee) € 7,50 per persoon. Museumkaarthouders en leden van het museum kunnen gratis naar binnen. Wel geldt vol is vol, dus aanmelden is verplicht per e-mail via balie@friesscheepvaartmuseum.nl

Aanmelden

Expositie 'Kiek, dit maakt Sneek' t/m maart te zien

'Kiek, dit maakt Sneek' is de laatste van het drieluik tentoonstellingen over Sneek in de twintigste eeuw, die het Fries Scheepvaart Museum samen met de Vereniging Historisch Sneek maakt. Na het straatbeeld en het verenigingsleven, richten we nu de blik op de bedrijvigheid in de stad.

Die begon in en bij de oude binnenstad. In de loop van de tijd verplaatste de ene na de andere vorm van maakindustrie zich naar nieuwe terreinen buiten de grachten, of zelfs buiten Sneek. De binnenstad veranderde in een winkelgebied met horeca, kantoren en woonhuizen. Maar de bekende Sneker merken leven voort in de collectieve herinnering, en sporen van de oude bedrijven zijn nog volop terug te vinden in het centrum.

In 'Kiek, dit maakt Sneek' zien we aan de hand van foto’s en objecten van échte Sneker bedrijven zoals Gaastra, Tonnema, Poiesz, Ruiter Machinefabriek en Lankhorst, de ontwikkelingen in de industrie, en de invloed daarvan op de stad. De tentoonstelling is nog tot en met 16 maart 2025 te zien.