Actueel

Lezing 22 januari: Friese koopvaardij en koopvaardij in Sneek

Op 11 december overhandigde schrijver Jan Auke Walburg het eerste exemplaar van het prachtige boek ‘Friezen op Zee’ aan Hester Postma. Het boek over de Gouden eeuw van de koopvaardij in Friese steden en dorpen werd onder grote belangstelling gepresenteerd. Een mooi aanleiding voor een lezing over Friese koopvaardij in het algemeen en de Sneker koopvaardij in het bijzonder.

Het boek Friezen op Zee
Tijdens de zeventiende en achttiende eeuw komt de Friese koopvaardij tot een ongekende bloeiperiode die vrijwel overal in Friesland welvaart brengt. Deze Friese Gouden eeuw is onlosmakelijk verbonden met de Gouden Eeuw van Amsterdam. Het zijn vooral de Friezen die via de Oostzee de Amsterdammers voorzien van graan en van het hout dat nodig is om de stad op te bouwen. Dit ontwikkelt zich met name vanuit de doopsgezinde netwerken. Friezen op zee vertelt hoe tienduizenden schepen vanuit Friesland door de Sont op weg gaan naar de Oostzee, hoe boerenzoons schepen bouwen en Waddeneilanders de walvisvaart opbouwen, hoe marktplaatsen uitgroeien tot internationale havens, hoe men vanuit veengebieden turf naar Amsterdam verscheept en ten slotte hoe de koopvaardij ten onder gaat.

Over Jan Auke Walburg

De wetenschappelijke belangstelling van Emeritus-hoogleraar Jan Auke Walburg gaat uit naar de omstandigheden waaronder gemeenschappen tot bloei en ontwikkeling komen. Hij maakte een diepgaande studie naar de ontwikkeling van een 25-tal Friese steden en dorpen die vooral dankzij de scheepvaart tot welvaart kwamen. Jan Auke Walburg is opgeleid als klinisch psycholoog en bedrijfskundige en was werkzaam als directeur van verschillende zorgorganisaties en van het Trimbos-instituut. Hij schrijft artikelen en boeken over onder andere maatschappelijke toepassingen van positieve psychologie en is voorzitter van de Wurkgroep Maritime Skiednis van de Keninklijke Fryske Akademie.

De lezing is op woensdagavond 22 januari en start om 19.30 uur. Inloop vanaf 19.00 uur. De toegang is (inclusief kopje koffie of thee) € 7,50 per persoon. Museumkaarthouders en leden van het museum kunnen gratis naar binnen. Wel geldt vol is vol, dus aanmelden is verplicht per e-mail via balie@friesscheepvaartmuseum.nl

Aanmelden

Lezing 5 februari: De vergeten watersnoodramp van 1825

Op woensdag 5 februari vertelt Alice Booij over een watersnoodramp die precies 200 jaar geleden plaatsvond. Tijdens een stormvloed, waarbij hoogten van rond de drie meter boven normaal werden genoteerd, braken in 1825 de dijken door. Het zoute zeewater stroomde over een groot gedeelte van Friesland. De overstroming had een lange en dramatische nawerking. Er braken ziekten uit, oogsten mislukten en grote delen landbouwgrond waren bedorven. Inwoners die de vloed overleefden, stierven in de jaren daarna alsnog in groten getale. Het kerkhof rond de kerk werd al gauw te klein en Sneek moest als gevolg van deze ‘ramp na de ramp’ het kerkhof rond de Martinikerk sluiten en richtte in allerijl buiten de stad een nieuwe begraafplaats in.

Over Alice Booij

Alice Booij was werkzaam in de journalistiek en als medewerker communicatie. Alice Booij is dé vraagbaak voor Sneek als het gaat om de geschiedenis van de stad. Bijvoorbeeld in de coronatijd was Alice voor veel Snekers een lichtpuntje in de week. Elke zondagmorgen publiceert ze een mooi historisch verhaal over Sneek, dat door vele Snekers gelezen en zeer gewaardeerd wordt. In 2024 werd ze benoemd tot Waterpoorter. Haar benoeming is gebaseerd op onder andere haar vrijwillige bezigheden voor het Fries Scheepvaart Museum. Ze schrijft voor ons museum teksten over verschillende tentoonstellingen, uitgaves, foto's en oude films.

De lezing is op woensdagavond 5 februari en start om 19.30 uur. Inloop vanaf 19.00 uur. De toegang is (inclusief kopje koffie of thee) € 7,50 per persoon. Museumkaarthouders en leden van het museum kunnen gratis naar binnen. Wel geldt vol is vol, dus aanmelden is verplicht per e-mail via balie@friesscheepvaartmuseum.nl

Aanmelden

Lezing 16 maart: Bioscopengeschiedenis van Friesland met de familie Miedema in de hoofdrol

De familie Miedema loopt als een rode draad door de bioscoopgeschiedenis van het Noorden in het algemeen, en die van Sneek in het bijzonder. Toen de film nog maar pas was uitgevonden reisde Swier Miedema al met een filmprojector door het land, om het nieuwe mirakel van de bewegende beelden overal te tonen. Hij liet in 1915 een bioscoop bouwen in Meppel en breidde, met zijn zoons Johan en Jacob, de NV Algemene Nederlandse Bioscoop Onderneming fors uit, met overal bioscopen, waaronder die bij de Waag in Sneek en Amicitia. Ook in Leeuwarden en Heerenveen waren er filmvertoningen - ook van films, kleine documentaires eigenlijk, die de Miedema's zelf maakten of lieten maken. Vooral de doortastende Johan Miedema liet van zich spreken, hij was jarenlang lid van het bestuur van de Nederlandse Bioscoopbond.

Van het imperium bleef in de laatste jaren van de vorige eeuw enkel het theater in Sneek (nu Cine Sneek) over, met Johan Miedema, kleinzoon van Swier, aan het hoofd. Met diens tragische dood kwam er een eind aan bijna een eeuw bioscoopgeschiedenis.

Over Asing Walthaus

Asing Walthaus is columnist en journalist van de Leeuwarder Courant, met een grote interesse in film en filmgeschiedenis.

De lezing is op zondag 16 maart en start om 14.00 uur. Inloop vanaf 13.30 uur. De toegang is (inclusief kopje koffie of thee) € 7,50 per persoon. Museumkaarthouders en leden van het museum kunnen gratis naar binnen. Wel geldt vol is vol, dus aanmelden is verplicht per e-mail via balie@friesscheepvaartmuseum.nl

Aanmelden

Expositie 'Kiek, dit maakt Sneek' t/m maart te zien

'Kiek, dit maakt Sneek' is de laatste van het drieluik tentoonstellingen over Sneek in de twintigste eeuw, die het Fries Scheepvaart Museum samen met de Vereniging Historisch Sneek maakt. Na het straatbeeld en het verenigingsleven, richten we nu de blik op de bedrijvigheid in de stad.

Die begon in en bij de oude binnenstad. In de loop van de tijd verplaatste de ene na de andere vorm van maakindustrie zich naar nieuwe terreinen buiten de grachten, of zelfs buiten Sneek. De binnenstad veranderde in een winkelgebied met horeca, kantoren en woonhuizen. Maar de bekende Sneker merken leven voort in de collectieve herinnering, en sporen van de oude bedrijven zijn nog volop terug te vinden in het centrum.

In 'Kiek, dit maakt Sneek' zien we aan de hand van foto’s en objecten van échte Sneker bedrijven zoals Gaastra, Tonnema, Poiesz, Ruiter Machinefabriek en Lankhorst, de ontwikkelingen in de industrie, en de invloed daarvan op de stad. De tentoonstelling is nog tot en met 16 maart 2025 te zien.